Wat is CircuLaw?

CircuLaw is een transitietool: het wil de transitie naar de circulaire economie versnellen door beleidsmakers meer en beter gebruik te laten maken van de mogelijkheden die nu binnen de bestaande regelgeving aanwezig zijn. Zo kan de overstap van het lineaire systeem naar een circulair systeem worden gemaakt. Een randvoorwaarde voor circulaire marktontwikkeling.

Law as a Service

CircuLaw brengt wet- en regelgeving tot leven. Van een eindeloze hoeveelheid statische wetten op papier, naar een bruikbaar, tastbaar inzicht en overzicht. Toepasbaar vanuit de doelstellingen van een circulaire casus of productgroep. De wet als service.

Handelingsperspectief in wet- en regelgeving

Voor beleidsmakers is het nog niet zo makkelijk om met wet- en regelgeving aan de slag te gaan. In de praktijk is het vaak eenvoudiger om bijvoorbeeld een subsidieregeling op te stellen, of een kennisconsortium te vormen. Toch is het belangrijk dat juridische maatregelen aan de mix worden toegevoegd. CircuLaw is erop gericht om beleidsmakers zo goed mogelijk hierbij te helpen. Op basis van systematische wetsanalyses presenteert CircuLaw per thema of productgroep een overzicht aan maatregelen, soms pasklaar en soms innovatief van aard. Dit is allemaal onderdeel van onze ‘open public service’.

Het aanbieden van maatregelen is daarbij pas het begin. Het komende jaar werken we samen met ‘communities of practice’ aan een toepassingsmodule, waarbij we beleidsmakers antwoorden geven op vragen als: “waarop moet ik toetsen bij toepassing?”, “hoe ga ik van een maatregel naar een project met de markt?” Ook onderzoeken we de mogelijkheden om landelijk en regionaal een leerinfrastructuur te ontwikkelen, waarbij we bijvoorbeeld campagnes, cursussen en kennisbijeenkomsten kunnen inzetten.

Inzicht in samenhang instrumenten

Als beleidsmaker is het moeilijk om overzicht te krijgen van beschikbare juridische maatregelen, of om te bepalen hoe maatregelen zich tot elkaar verhouden. Zeker als het maatregelen betreft van verschillende wetsgebieden: publiekrecht, privaatrecht of fiscaalrecht. CircuLaw visualiseert per casus of productgroep hoe beschikbare maatregelen samenhangen. Zo’n visualisatie kan als dashboard dienen voor de beleidsmaker en stelt die in staat om tegelijk aan verschillende knoppen t te draaien. En dus op een gecoördineerde, gerichte manier combinaties van maatregelen in te zetten. Dit is belangrijk, omdat een transitie vergt dat in een systeem tegelijkertijd op verschillende plekken veranderingen plaatsvinden.

Samenwerking tussen verschillende overheidslagen

Nederland heeft ambitieuze circulaire doelstellingen: in 2030 moet het primaire grondstoffengebruik met 50% verminderd zijn. Ook veel provincies en gemeenten hebben vergelijkbare verreikende ambities opgesteld. Deze doelstellingen worden in 2022 en 2023 op rijksniveau per productgroep geconcretiseerd en uitgewerkt in het Nationaal Programma Circulaire Economie. Samenwerking tussen de verschillende overheidslagen binnen productieketens is cruciaal om deze doelstellingen te halen. CircuLaw maakt daarom met visualisaties inzichtelijk welke overheidslaag over welke maatregelen en mogelijkheden beschikt. Op die manier wordt duidelijk wie wat moet doen, en kunnen overheden concreet op maatregelniveau de samenwerking zoeken en met meer synergie aan circulaire productieketens werken.

Harmonisatie in regelgeving decentrale overheden

Provincies en gemeenten hebben binnen wet- en regelgeving de ruimte voor eigen afwegingen, wat een belangrijk principe is van het democratische stelsel in Nederland. Zo kunnen zij bijvoorbeeld in aanbestedingen en verordeningen zelf de eisen, criteria en voorwaarden bepalen. De veelheid aan verschillende regels waartoe dit leidt kan problemen veroorzaken voor ondernemers. In de praktijk blijken zij bij verschillende overheden te moeten voldoen aan uiteenlopende circulaire eisen, waardoor het onduidelijk is hoe zij hun producten moeten ontwikkelen. Dit kan kan hen terughoudend maken om te investeren en problemen veroorzaken in opschaling. CircuLaw wil bijdragen aan meer harmonisatie in regelgeving van decentrale overheden door bij toepassing van de maatregelen suggesties te doen voor deze eisen en criteria. Dit willen we doen door onder meer door modelteksten aan te bieden, of voorstellen voor bepaalde waarden.

Collectief geheugen

Overheden kunnen een wetsanalyse laten uitvoeren voor een productgroep of casus waarmee de tool verder gevuld wordt. Zo wordt CircuLaw steeds rijker en wordt de circulaire transitie steeds verder gedekt. Dit heeft nog een groot voordeel: overheden hoeven straks niet telkens opnieuw apart losse opdrachten te verlenen voor onderzoek naar mogelijkheden in regelgeving. Hiermee kunnen we een hoop geld besparen en voorkomen dat het wiel steeds op verschillende plekken opnieuw uitgevonden wordt.

Voorbeelden en ervaringen

Leren doe je nooit alleen, en al helemaal niet als het gaat om de toepassing van juridische maatregelen. De lessen die worden geleerd van implementatie in de ene gemeente of provincie, kunnen zeer waardevol zijn voor de uitvoering ervan op een andere plek. Daarom reconstrueren we precies hoe zo’n ‘pasklare maatregel’ is toegepast, en bieden we een stappenplan zodat die maatregel ook elders kan worden toegepast. In de toekomst willen we de tool zo vormgeven dat het mogelijk wordt om feedbackloops te laten ontstaan. Beleidsmakers kunnen dan zelf hun ervaringen delen, elkaar input geven of zelfs direct maatregelen in het systeem invoeren. Ook dit is onderdeel van het idee van een ‘open public service’.